Tìm hiểu bus dữ liệu và bus địa chỉ của CPU (Data bus & Add bus)

Khái niệm bus dữ liệu
Là các kênh truyền tải thông tin theo 2 chiều giữa CPU và bộ nhớ hoặc các thiết bị ngoại vi. Bus dữ liệu điều khiển bởi CPU để đọc hoặc viết các dữ liệu trong quá trình hoạt động của CPU. Và độ rộng của bus dữ liệu xác định được số lượng dữ liệu truyền và trao đổi trên bus.
Khái niệm bus địa chỉ

Là các đường dẫn tín hiệu logic một chiều để truyền địa chỉ tham chiếu tới các khu vực bộ nhớ. Chỉ ra dữ liệu được lưu trữ ở đâu trong bộ nhớ. Trong quá trình hoạt động, CPU sẽ điều khiển bus địa chỉ để truyền dữ liệu giữa các khu vực. Dữ liệu được lưu ở các khu vực đó thường là 8bit, 16bit, 32bit tùy thuộc vào cấu trúc từng loại vi xử lý, vi điều khiển. Các vi điều khiển thường có địa chỉ dữ liệu 8bit. Vi xử lý 8bit, 16bit, 32bit cũng đều có thể trao đổi được với kiểu dữ liệu 8bit và 16bit.
Nhiệm vụ của bus dữ liệu

Tốc độ truyền dữ liệu được tính bằng byte/s. Số lượng đường bit dữ liệu sẽ xác định được số lượng bit có thể lưu trữ trong mỗi khu vực tham chiếu. Nếu một bus dữ liệu có thể truyền 1 lần trong 1 Miligiây thì bus dữ liệu 8bit với chu kỳ là 1 Miligiây sẽ truyền được 1Mbyle trong 1s.

Nhiệm vụ và độ rộng của bus địa chỉ.
Khái niệm địa chỉ truy cập trực tiếp, đó là khả năng CPU truy cập trong một chu kỳ bus. Nếu vi xử lý có N bit địa chỉ thì nó có thể đánh được 2N khu vực mà CPU có thể tham chiếu tới. Địa chỉ các khu vực được bắt đầu từ 0 và kết thúc bằng 2N-1. Hiện nay, các vi xử lý chủ yếu sử dụng các bus dữ liệu với độ rộng là 16, 20, 24, 32bit. Nếu đánh địa chỉ theo byte thì một vi xử lý 16bit có thể đánh được 216 khu vực. Tuy nhiên, có một số khu vực bộ nhớ mà CPU không thể truy cập đến. Nó phải dùng nhiều nhịp bus để truy cập.